Mardin Artuklu Üniversitesi ile Kızıltepe Kaymakamlığı ve Kızıltepe Belediyesi´nin işbirliği ile düzenlenecek olan ?Dunaysır´dan Kızıltepe´ye Tarih, Kültür ve Ekonomi Sempozyumu? Kızıltepe için bir ilk özelliği taşıyor.
Mardin Artuklu Üniversitesi ile Kızıltepe Kaymakamlığı ve Kızıltepe Belediyesi´nin işbirliği ile düzenlenecek olan ?Dunaysır´dan Kızıltepe´ye Tarih, Kültür ve Ekonomi Sempozyumu? Kızıltepe için bir ilk özelliği taşıyor.
Tarih öncesinden günümüze yerleşimin devam ettiği; höyükleriyle, verimli ovasıyla ve İpekyolu üzerindeki stratejik konumuyla tarihî süreçte çok önemli bir yere sahip olan Kızıltepe´nin bilinen ilk adı Dunaysır´dır. Bununla birlikte İslam kaynaklarında hem Dunaysır hem de Koçhisar olarak kaydedilmektedir.
Dunaysır; Artuklular Dönemi´nde Urfa, Diyarbakır ve Musul´u birbirine bağlayan İpekyolu üzerinde önemli bir ticaret merkezi olmuş, aynı zamanda Bilâdü´ş-Şâm´a ve Arap memleketlerine açılan kapı mesabesinde olduğu için konaklama açısından da mühim bir menzil rolü üstlenmiştir. Eyyûbî sultanı Melik Kamil, 1236 yılında Şark Seferi sırasında Dunaysır Ulu Camii hariç, şehri tamamen yıkmıştır. Hısn-ı Keyfâ (Hasankeyf), Âmid (Diyarbakır) ve Mardin´le yarışır duruma gelen ve Artuklulara bağlı olan bu önemli merkez, Eyyûbî-Selçuklu çekişmelerinde zarar görmüş ve Moğol İstilası´nda büyük ölçüde yağmalanmıştır. Sonraları İlhanlı, Memlûk, Karakoyunlu, Akkoyunlu ve Timur hâkimiyetinde kalmıştır. Diğer bölgelerdeki Koçhisar mevkilerinden ayırt edilmek için ?Mardin Koçhisarı? olarak isimlendirilen merkez, 15. yüzyılda Karakoyunlu-Akkoyunlu çekişmesine neden olmuştur. 16. yüzyılda Şah İsmail´in eniştesi Ustaclu Kara-Han idaresindeki Dunaysır´da (Koçhisar) 1516 yılında Bıyıklı Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri ile Safevî kuvvetleri arasında savaş gerçekleşmiş ve Safevîler kesin olarak mağlup edilmişlerdir. Dunaysır, 1517 yılında Yavuz Sultan Selim´in çıktığı Mısır Seferi´nde Osmanlı hâkimiyetine girmiştir.
Artuklular Dönemi´nde çarşı, han, hamam, cami ve medreseleriyle zengin bir sosyal ve kültürel hayatın hüküm sürdüğü Dunaysır, sürekli yağma ve savaşlara maruz kaldığı için Osmanlıların eline yıkıntı durumundaki bir köy olarak geçmiştir. Dunaysır, süreç içerisinde gelişerek l931 yılında "Kızıltepe" ismi ile ilçe statüsüne kavuşmuştur.
Kadim bir geçmişe sahip olan ve pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Kızıltepe ile ilgili bir sempozyum düzenlenmesi, mekânsal ve tarihsel hafızanın akademik perspektiflerle yeniden canlandırılması açısından oldukça önem arz etmektedir. Gerek kültürel ve tarihsel hafızası gerekse sosyo-ekonomik yapısı bakımından zengin verilere sahip olan Kızıltepe´nin gölgede kalan tarihsel ve kültürel birikiminin yanı sıra; iktisadî yapısının yerelden evrensele, gelenekten moderne, hatta postmodern süreçlere uzanan bir perspektifle incelenmesi sempozyumda amaçlanan temel ilkelerdendir. Verimli toprakları sayesinde tarımsal, jeopolitik konumu itibariyle de uluslararası ticaret alanında ayrıcalıklı bir öneme sahip olan Kızıltepe´nin asırların birikimiyle inşa edilen sosyal, tarihî, kültürel ve iktisadî hayatını farklı bilimsel yaklaşımlarla yansıtması beklenen sempozyumda entelektüel ve ilmî seviyede araştırmaların sunulması ve söz konusu araştırmaların tartışılarak değerlendirilmesi öngörülmektedir.
