Mardin’in Yeşilli ilçesinde kiraz hasadı başladı. Üretici bahçelerinde hummalı bir çalışma yürütüyor. Ancak bu yılki tablo çiftçiyi memnun etmiyor. Don ve dolunun etkisiyle rekolte düştü, emek zayi oldu. Mahsulü don vurduğunu hatırlatan Yeşilli Belediye Başkanı Hayrettin Demir ise don vurdu diye festival iptal etmeyeceklerini çiftçinin moralini bozmamasını söyledi.
Mardin’in Yeşilli ilçesinde kiraz hasadı başladı. Üretici bahçelerinde hummalı bir çalışma yürütüyor. Ancak bu yılki tablo çiftçiyi memnun etmiyor. Don ve dolunun etkisiyle rekolte düştü, emek zayi oldu. Mahsulü don vurduğunu hatırlatan Yeşilli Belediye Başkanı Hayrettin Demir ise don vurdu diye festival iptal etmeyeceklerini çiftçinin moralini bozmamasını söyledi.
Mardin’in Yeşilli ilçesinde kiraz hasadı sezonu başladı. Bölgenin bereketli topraklarında, özellikle Napolyon kirazı gibi yüksek talep gören çeşitleriyle ünlü olan Yeşilli’de, üreticiler bahçelerinde yoğun bir çalışma temposuna girdi. Ancak bu yılki hasat, çiftçilerin yüzünü güldürmekten uzak. Zira, 2025 yılının mart ve nisan aylarında yaşanan ani hava değişimleri, özellikle zirai don ve dolu felaketi, kiraz üretiminde ciddi bir rekolte kaybına yol açtı. Bu durum, hem çiftçilerin emeğini zayi etti hem de bölgedeki ekonomik döngüyü olumsuz etkiledi.
Yeşilli, Mardin’in kiraz üretimiyle öne çıkan ilçelerinden biri olarak biliniyor. Yaklaşık 3 bin dekarlık alanda, çoğunlukla Napolyon cinsi kiraz yetiştiriliyor. Bu kirazlar, doğal yetiştirme yöntemleri, eşsiz aroması ve kalitesiyle sadece yerel piyasada değil, Türkiye’nin dört bir yanında ve hatta yurt dışında bile büyük rağbet görüyor. Normal şartlarda, hasat dönemi üreticiler için bir bayram havasında geçer; sabahın erken saatlerinde başlayan toplama işlemleri, ailelerin bir araya geldiği, özenle toplanan kirazların kasalara yerleştirilip siparişlere hazırlandığı bir telaşa dönüşür. Ancak bu yıl, doğanın sert yüzü bu sevinci gölgede bıraktı.
Mart ve nisan aylarında Türkiye genelinde 36 ilde etkili olan zirai don, Yeşilli’deki kiraz bahçelerini de vurdu. Hava sıcaklıklarının sıfırın altına düşmesi, hatta bazı bölgelerde -15 dereceye kadar inmesi, çiçeklenme dönemindeki kiraz ağaçlarında ciddi hasara neden oldu. Çiçeklerin donması, meyve tutumunu engelledi ve bu da rekoltenin beklenenin çok altına düşmesine yol açtı. Örneğin, Gaziantep’in İslahiye ilçesinde kiraz rekoltesinin %70 oranında azaldığı bildirilirken, Yeşilli’deki üreticiler de benzer bir tabloyla karşı karşıya. Üreticiler, geçen yıl bir ağaçtan 80-100 kilo ürün alırken, bu yıl aynı ağaçlardan yalnızca 10-15 kilo kiraz toplayabildiklerini ifade ediyor. Bu dramatik düşüş, çiftçilerin hem gelirlerini hem de moralini derinden etkiledi.
Dolu yağışları da don felaketinin yaralarını daha da derinleştirdi. Dolu, kiraz ağaçlarının dallarına ve meyvelerine zarar vermenin yanı sıra, ürünün kalitesini de olumsuz etkiledi. Hasar gören kirazlar, pazarda alıcı bulmakta zorlanıyor; bu da çiftçilerin ekonomik kayıplarını artırıyor. Yeşilli’deki üreticilerden biri olan Sabri Erdoğan, geçmiş yıllarda kirazın dalında alıcı bulduğunu, bu yıl ise hem rekoltenin düşük olması hem de kalite kaybı nedeniyle siparişlerin azaldığını belirtiyor. Çiftçiler, bu durumun sadece kendilerini değil, bölgedeki nakliyecilerden tüccarlara kadar geniş bir ekonomik zinciri etkilediğini vurguluyor.
Yeşilli’de kiraz üretimi, yalnızca ekonomik bir faaliyet değil, aynı zamanda kültürel bir miras. 28 yıl önce başlayan ve bu yıl 13-15 Haziran 2025 tarihlerinde 17’ncisi düzenlenecek olan Uluslararası Kültür, Sanat ve Kiraz Festivali, bölgenin kirazını dünyaya tanıtmada önemli bir rol oynuyor. Vatandaşı festivale davet eden Yeşilli Belediye Başkanı Hayrettin Demir, “Ülke genelinde yaşanılan iklim şartları, olumsuz iklim şartlarından dolayı bizde bu bölgede kiraz meyve ağaçlarında istediğimiz verimi alamadık. Dolayısıyla çiftçilerimiz burada mağdur olmuştur. Bu mağduriyeti göz önünde bulundurarak biz çiftçi kardeşlerimizle toplantılar düzenledik ve düzenlemeye devam ediyoruz. Bu sene inşallah bu don olayına karşı üniversitelerden, tarım bakanlığımızdan, işin uzmanlarından gerekli teknik yardımın alınması çalışmasını yapacağız.” dedi.
Kirazın ve Mardin’in tarihi değerlerinin tanıtılmasını amaçlayan 17. Yeşilli Uluslararası Kültür Sanat ve Kiraz Festivali düzenleyeceklerini belirten Demir, şunları kaydetti: “Festivalin bu sene 17. düzenliyoruz. Salgın, deprem ve zaruri sebeplerle ara verdiğimiz dönemler oldu. Geleneksel bir festival. Bölgemizin ve dünyanın hassasiyetine dikkat ederek bir program düzenleyeceğiz. Festivalimizde Gazze hassasiyetini ön planda tutacağız. Kuracağımız stantlarda satışı yapılan ürünlerin gelirini Gazze’deki kardeşlerimize bağışlayacağız.”
Köy muhtarı Çetin Ökmen, “Eskiden biz bir ağaçtan 3 kasa topluyorduk, şuanda maalesef don vurduğundan dolayı sadece yarım kasa toplayabiliyoruz. Don yüzünden kirazlar fazla tutmadı. Yer yer tuttu. Yani don vurmayacak yerlerde tuttu. Bu senin kirazı aynı olmayacak. Çünkü bu senin kirazı biraz ufak kaldı. Geçen seneye göre. Geçen senenin kirazı güzeldi, ceviz kadar kirazımız vardı geçen sene. Gördüğünüz gibi fazla tutmadı. Fazla büyümedi, gelişmedi kirazlarımız. Bu sene işçinin parasını çıkaramadık. Geçen seneye göre çok çok azaldı kirazlar. Bu kiraz çok kaliteli bir kiraz. Hiçbir yerde öyle kaliteli kiraz yetişmiyor. Sadece yeşilli de yetişiyor. Her sene bizim etkinliklerimiz ve festivallerimiz oluyor. Bu festival sayesinde biz kirazımızı dünyaya tanıtıyoruz. Avrupa’ya gidiyordu, ondan sonra Ankara’ya, İstanbul’a, İzmir’e gönderiyoruz bu kirazı.” diye konuştu.
