Kızıltepe’de bulunan 800 yıllık tarihi Dunaysır Camisi aslına uygun olarak restore edilecek. Ak Parti Mardin Milletvekili Abdurrahim Akdağ, Kızıltepe ulu camiinin restore edileceğinin müjdesini verdi. Akdağ, Tarihi ve mimari yapısı ile ön plana çıkan Mardin merkez ve Midyat ilçelerinden sonra Kızıltepe ilçesinde de tarihi mekânlarının bir bir restore edileceğini söyledi.
Kızıltepe ilçesinde bulunan 800 yıllık caminin onarılması için ilgili ve yetkili kişi ve kurumlar ile temaslarda bulunup görüşmelerde bulunan AK Parti Mardin Milletvekili Abdurrahim Akdağ, konuyla ilgili olarak başta Vakıflar Genel Müdürlüğü ve dönemin Başbakanın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere birçok yetkili kuruma konu hakkında bilgi sunduğunu açıkladı.
800 Yıllık tarihi olan ve Koçhisar, Dunaysir ve bir dönem uzun süre yıkık bir şekilde ibadete kapalı bulunması nedeniyle Camii’ya Xerabe olarak’da adlandırılan Ulu Camii’nin Kızıltepe’de ve bölgede eşsiz bir eser olduğuna dikkat çeken Akdağ, Konuyla ilgili açıklamasında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatı ve Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın insiyatifiyle Ulu Cami`nin restore edileceğini ifade ederek:
"Kızıltepe ilçesindeki 800 yıllık tarihi ulu cami aslına uygun bir şekilde restore edilecek. Vakıflar Genel Müdürlüğü ve dönemin Başbakanın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere birçok yetkili kuruma konu hakkında bilgi sunmuştuk. Ulu Cami`nin restorasyonu için projesinin hazırlandı ihalesi de yapılarak yakın zamanda restorasyon çalışmalarına başlanacak. Mülkiyeti Artukoğulları`ndan Melik Mansur Vakfına ait 13. yüzyıl eseri, tescilli Kızıltepe Ulu Camii’nin restorasyonuna yönelik proje ihalesi yapıldı. Bölgenin nadir eserleri arasında yer alan Kızıltepe Ulu Camisi ile ilgili olarak aslına uygun restore edilebilmesi amacıyla bilim heyeti eşliğinde projeleri hazırlandı. Kızıltepe Ulu Cami`nin restorasyonu 2014 yılı programına alınmıştı. 2015 yılı içinde restorasyon çalışmalarına başlanmasını hedefliyoruz." Dedi.
Kızıltepe’de Şeyh Selim Kümbetti restorasyonu içinde çalışmalarının tamamlandığını hatırlatan Akdağ, “Şeyh Selim Kümberi ve tarihi Kızıltepe taş köprünün restorasyonlarından sonra özellikle çok önemsediğim 808 yıllık tarihi olan ve medeniyetimize ve maneviyatımıza ait olan en eski eser olan Kızıltepe Ulu camisinin yapımı hususunda gerek Sayın Cumhurbaşkanımız Erdoğan’a gerekse ilgisi nedeniyle Başbakan yardımcımız Sayın Bülent Arınç beye Vakıflar genel müdürümüze konuyu getirdim aslına uygun restore edilmesi konusunda kendilerine teşekkür ediyoruz.”ifadelerini kullandı.
Kızıltepe Ulu Camiinin Tarihçesi ve Özellikleri:
Kızıltepe ilçesinin kuzeybatısında bulunan Dunaysır Ulu Camisi’ni, mihrap nişi üzerindeki kitabesinden öğrenildiğine göre Artukoğulları’ndan Yavlak Arslan (1184-1200)
Mardin yapımına başlamış ve kardeşi Artuk Arslan (1200-1239) tarafından 1204 yılında tamamlanmış.
Ulu Cami dış görünüşü ve yapı detayları yönünden Meyyafarkin Ulu Camisi’ne benzerlik göstermektedir. Kesme taş ve tuğladan yapılmış olan caminin doğudaki avlu duvarından camiye girilmektedir. Cami mihrap duvarına paralel üç nefli ve dikdörtgen planlıdır.
Bu nefler mihrap önünde, iki nefin arasını kaplayan 9.75 m. çapında tromplu bir kubbe ile kesilmiştir. Mihrap önü kubbesi Meyyafarkin Ulu Camisi’nden 4 m. daha küçüktür. Kubbeye geçişi sağlayan trompların dördü de birbirinden farklı olup, kubbe dıştan hafif oval görünümdedir. İbadet mekânı mihrap önü kubbesinin eteğinde ve kasnağındaki pencerelerle aydınlatılmıştır. Caminin üzerini düz bir dam örtmektedir.
Caminin mimari süslemeleri zengin bir görünüm ortaya koymuştur. Giriş kapısının iki renkli taştan yapılmış dilimli kemerlerinde Zengi mimarisinin özelliklerini yansıtmaktadır. Giriş kapısının nişi dilimli bir çerçeve içerisine alınmıştır. Aynı zamanda burada zengin bordürler, iki taraftaki yan portallerde de tekrarlanmıştır. Bunların aralarına zincir motifleri, şamdanlar, çeşitli yıldız şekilleri kabartma olarak işlenmiştir.
Mihrap son derece zengin bir taş işçiliğini göstermektedir. Giriş kapısına benzeyen dilimli çerçeve içerisinde boydan boya uzanan zengin bir kitabe kuşağı bulunmaktadır. İki kademe halindeki mihrap nişinde de Zengi mimarisinin izleri açıkça görülmektedir. İki yanında ikişer mukarnas sıralarından oluşan başlıklar ve yıldız geçmeleri ile işlenmiş sütunlar bulunmaktadır. Ayrıca mihrap nişi içerisine Kuran’dan alınma ayetler, geometrik yıldız örnekleri, ince kıvrık dallar, Rumiler, palmetler ve zincire asılmış bir kandil yuvarlak kemerler içerisine yerleştirilmiştir. Yıldız ve geçmelerin oluşturduğu geniş bir bordür de mihrap nişinin etrafını çerçevelemektedir.
Yakın tarihlerde restore edilen ancak yapının özgünlüğünü uygun yapılmadığı konusunda olumsuz yönde eleştiriler yapılmıştı.
