Midyat ilçesine bağlı en eski yerleşim yerlerinden biri olan Zaxuran(Başyurt) köyünde yaşayanlar, geçimini hayvancılık ve tarımla sağlıyor. Karasal iklimin hakim olduğu köyde dikkat çeken başka bir detay da antik mağaraları. Geçmiş dönemdeki insanların yaşam alanı olarak kullandıkları bu mağaraları şimdiki köy sakinleri peynir üretiminde soğuk hava deposu olarak kullanıyor. Sofraları süsleyen peynir koyun ve keçi sütünden geleneksel yöntemlerle yapılırken İstanbul, Gaziantep, Batman ve Mardin´den gelen talepleri karşılıyor.
?Zaxuran Peyniri´nin kalite standardı tescil edilmeli?
Midyat´ın çevresinde Zaxuran´dan başka ilçe ve köylerde de benzer mağaraların olduğunu söyleyen köyün önde gelenlerinden Tayfur Akgül, yöreye has bu peynirin kalite standardının tescil edilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Bölgedeki verimli topraklarda yetişen bitkilerin hayvancılığa iyi geldiğini söyleyen Akgül,? Yetiştirdiğimiz keçi koyun ve inek gibi hayvanlar Zaxuran´daki otlak mera ve vadilerindeki otlarla besleniyor. Bu hayvanların sütü geleneksel yöntemlerle mayalandırılarak peynir üretiliyor. Sonra bu peynirler mağaralara koyulup orada yaz aylarında bekletiliyor. Çünkü orada kalması hem bozulmamasını sağlıyor hem de fazla olduğu için buzdolabında bekletilmeye gerek kalmıyor. Yazın serin olan mağaraların sıcaklığı ortalama 5 dereceyi buluyor. Bir bakıma soğuk hava deposu mağaralarımız.? şeklinde konuştu.
?İstanbul´dan Mardin´e siparişler var?
Hayvan sayısının ve köyde peynircilik işinden anlayanların yetersiz olduğunu belirten çiftçi Sedat Akgül mağara kapasitelerinin üretim için yeterli olduğuna işaret ediyor. ?Zaxuran´da peynir üretiminin fazla popüler olmamasının ana sebebi mağaraların yetersiz olması değil. Hayvan sayısının az olması ve hayvancılıkla uğraşan kişilerin çok az olması. Çünkü köydekilerin çoğu büyükşehirlere göç etti. Kimse kalmayınca da üretim olmuyor.? dedi
Gelen siparişleri sıralamaya göre karşıladıklarını belirten Akgül, Özellikle akrabaların yanı sıra doğal kaliteli peynir tercih eden bölge insanlarından da talep geldiğini vurguluyor. Halka uygun bir fiyatla peyniri sattıklarına değinen Sedat Akgül sözlerini şöyle sürdürdü, ?Marketteki beyaz, tam yağlı ve kaşar peynirinden çok daha uygun bir fiyata satıyoruz ki bizim ürettiğimiz peynir daha kaliteli ve daha lezzetli. İstanbul´dan Batman´dan Gaziantep´ten gelen siparişleri yolcu otobüsleriyle gönderiyoruz. İstanbul´dan özellikle Kanarya ve Pendik´ten bizi tanıyanlar alıyor. 40 Kilo alan da var 20 kilo alan da. Biz uygun kaplara hijyenik bir şekilde ambalajlayıp gönderiyoruz.?
Her sene sipariş verdiklerini söyleyen Emin Ekinci ise, ?Kahvaltının vazgeçilmezi peynir olduğu için iyi olanı almaya özen gösteriyoruz. Marketlerde zam haberlerinden sonra fiyatları iyice uçtu. Biz de eskiden olduğu gibi Zaxuran´daki akrabalarımızdan rica ediyoruz onlar da üretip gönderiyor. Kilosunu 25 TL´ye alıyoruz. Gayet tadından ve fiyatından memnunuz? ifadelerini kullandı.
Karaman Divle Obruk Peyniri 2019´da Karaman Ticaret ve Sanayi Odası tarafından başlatılan ve 3 yıl süren çalışma sonucunda coğrafi işaret belgesi alınıp peynirin kalite standardı tescillenmişti.